Đẩy mạnh bảo tồn và phát triển làng nghề  Việt Nam trong giai đoạn mới

   Ngày 25/9/2025, tại thành phố biển Đà Nẵng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND thành phố tổ chức Hội nghị sơ kết 6 năm thực hiện Nghị định số 52/2018/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn và 3 năm triển khai Quyết định số 801/QĐ-TTg về Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021-2030. Diễn ra tại tầng 3 khách sạn Mường Thanh, hội nghị không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường đã qua, mà còn mở ra không gian đối thoại, thảo luận những giải pháp nhằm kiến tạo tương lai bền vững cho hàng ngàn làng nghề, cơ sở sản xuất, trong giai đoạn mới.

Không khí hội nghị và sự góp mặt đông đủ

Ngay từ sáng sớm, không khí hội nghị đã trở nên sôi nổi với sự hiện diện của đông đảo đại biểu từ các Bộ, ngành Trung ương như Văn phòng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp… Cùng tham dự còn có lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đại diện UBND và Sở Nông nghiệp – Môi trường các địa phương.

Đặc biệt, hội nghị còn quy tụ sự góp mặt của nhiều viện nghiên cứu, trường đào tạo, hiệp hội làng nghề, hiệp hội xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ, các nghệ nhân tiêu biểu, doanh nghiệp, hợp tác xã, cùng một số tổ chức quốc tế và cơ quan báo chí.

Những nội dung trọng tâm được đặt ra

Chương trình hội nghị được mở đầu bằng phát biểu chào mừng của Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Trần Nam Hưng. Tiếp đó, ban tổ chức trình chiếu phóng sự và báo cáo về kết quả thực hiện Nghị định 52 và Quyết định 801 trong những năm qua.

Điểm nhấn của buổi sáng là phần báo cáo đề dẫn của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, gợi mở nhiều vấn đề về xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng thời đưa ra kết quả khảo sát thực trạng làng nghề để xây dựng bộ tiêu chí đánh giá trong giai đoạn mới. Những phiên thảo luận nối tiếp sau đó thu hút sự tham gia của các địa phương như Hà Nội, Huế, Thanh Hóa… cùng hiệp hội, nghệ nhân, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế. Đến 11h30, hội nghị kết thúc bằng phát biểu chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng.

Làng nghề – ký ức và sinh kế

Trong dòng chảy lịch sử, làng nghề không chỉ mang lại kế sinh nhai cho hàng triệu nông dân mà còn là nơi giữ gìn ký ức văn hóa dân tộc. Thế nhưng, bước vào thời kỳ hội nhập, nhiều làng nghề đang đứng trước thách thức: thiếu vốn, khan hiếm lao động trẻ kế thừa, hạn chế công nghệ, thị trường tiêu thụ bấp bênh.

Đó chính là lý do Nghị định 52/2018/NĐ-CP và Quyết định 801/QĐ-TTg được ban hành – như những chiếc “cầu nối pháp lý” nhằm tạo hành lang chính sách cho phát triển bền vững. Sau 6 năm triển khai, nhiều mô hình đã phát huy hiệu quả, nhưng đồng thời cũng lộ rõ những khoảng trống cần lấp đầy.

Hội nghị tại Đà Nẵng vì vậy mang ý nghĩa không chỉ tổng kết mà còn vạch hướng đi cho 5-10 năm tới, phù hợp với xu thế chuyển đổi số, phát triển xanh và hội nhập toàn cầu.

Kỳ vọng đổi mới từ thực tiễn

Bà Nguyễn Thị Hoàng Yến – Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn chia sẻ rằng ngành nghề nông thôn và làng nghề truyền thống từ lâu đã trở thành phần máu thịt trong đời sống kinh tế – văn hóa Việt Nam. Mỗi làng nghề là một “bảo tàng sống”, nơi tinh hoa nghề cổ được lưu giữ, cũng là chỗ dựa sinh kế cho hàng triệu lao động. Mỗi sản phẩm thủ công không chỉ là hàng hóa, mà còn là tâm huyết, bản sắc và cốt cách của người Việt.

Thực tế 6 năm qua cho thấy, Nghị định số 52 ngày 12/4/2018 đã góp phần khơi dậy tiềm năng, tạo chuyển biến rõ rệt. Nhiều tỉnh, thành phố đã ban hành chính sách hỗ trợ, lồng ghép phát triển làng nghề với chương trình xây dựng nông thôn mới và OCOP. Hàng nghìn làng nghề, cơ sở sản xuất được công nhận, nâng cấp công nghệ, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu và kết nối thị trường.

Những sự kiện quảng bá, xúc tiến được tổ chức với quy mô lớn – từ Festival làng nghề Việt Nam đến các hội chợ OCOP vùng miền, tuần lễ thiết kế thủ công sáng tạo – đã phần nào định vị thương hiệu Việt Nam năng động, giàu bản sắc.

Tuy nhiên, bức tranh chưa hẳn đã trọn vẹn. Ngành nghề nông thôn vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng; nhiều làng nghề chưa giải quyết được bài toán giá trị gia tăng, đổi mới công nghệ và tiếp cận thị trường quốc tế. Vấn đề tiêu chí, tín dụng, đào tạo, bảo vệ môi trường, sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo vẫn còn bất cập.

Chính vì vậy, hội nghị lần này đặt ra yêu cầu đánh giá toàn diện để điều chỉnh, hoàn thiện chính sách, hướng tới mục tiêu “xanh hơn – số hơn – vươn xa hơn”.

Định hướng giải pháp cho giai đoạn tới

Trong phần phát biểu chỉ đạo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng nhấn mạnh, Bộ sẽ kiến nghị Chính phủ sửa đổi và bổ sung Nghị định 52 theo những định hướng lớn nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Trước hết, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao tính khả thi, đồng thời phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các địa phương; song song với đó là việc xây dựng bộ tiêu chí làng nghề bền vững để làm cơ sở cho quản lý và phát triển.

Một định hướng quan trọng khác là lồng ghép các mục tiêu phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo vào quá trình vận hành làng nghề. Theo Thứ trưởng, đã đến lúc cần định vị lại vai trò của làng nghề, không chỉ như một không gian văn hóa – kinh tế truyền thống, mà còn trở thành trụ cột sinh kế nông thôn, trung tâm du lịch văn hóa – sáng tạo, đồng thời là cầu nối thương mại toàn cầu.

Ông cũng đề nghị mở rộng các chính sách hỗ trợ theo hướng khuyến khích hợp tác công – tư, tập trung đầu tư hạ tầng làng nghề, phát triển tín dụng xanh, hỗ trợ đăng ký sở hữu trí tuệ trong nước và quốc tế, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số, thương mại điện tử và logistics.

Ngoài ra, các địa phương cần được khuyến khích xây dựng cơ sở dữ liệu và bản đồ số về làng nghề, hình thành các trung tâm sáng tạo – thiết kế cấp vùng, gắn đào tạo nghề với truyền nghề và chuẩn kỹ năng quốc gia. Việc số hóa mô phỏng nghề truyền thống cũng được xem là một giải pháp thiết thực để vừa bảo tồn, vừa lan tỏa giá trị tinh hoa làng nghề đến thế hệ mai sau.

Hòa Vang

Kèm ảnh:

– (1).jpg: Từ phải sang, ông Trần Nam Hưng, PCT UBND TP. Đà Nẵng, ông Võ Văn Hưng, thứ trưởng bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các đại biểu, nghệ nhân tham quan các sản phẩm làng nghề tiêu biểu của Đà Nẵng trưng bày bên lề hội nghị.

– (2).jpg: Quý vị lãnh đạo, đại biểu, quan khách và các nghệ nhân tham quan các sản phẩm làng nghề tiêu biểu của Đà Nẵng trưng bày bên lề hội nghị.

– (3).jpg:  Từ phải qua, NNND Nguyễn Văn Tiếp, NN Lê Đức Hù06:57:19ng, ông Trịnh Quốc Đạt, Chủ tịch HHLN Việt Nam  cùng các đại biểu tham quan các gian trưng bày sản phẩm Làng nghề, sản phẩm Ocop bên lề Hội nghị.

– (4).jpg: Nghệ nhân Lê Đức Hùng bên gian trưng bày SVC của mình.

– (5).jpg: Ban Tổ chức khai mạc Hội nghị

– (6).jpg: Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Nam Hưng phát biểu chào mừng và khai mạc Hội nghị.

– (7).jpg: Bà Nguyễn Thị Hoàng Yến, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) thuyết trình về sự phát triển của làng nghề Việt Nam tại Hội nghị.

– (8).jpg: Ông Trịnh Quốc Đạt, Chú tịch Hội LHLN Việt Nam phát biểu sôi nỗi tại Hội nghị.

– (9).jpg: Hội nghị vỗ tay tán thưởng các bài tham luận của các địa phương trong nước.

– (10).jpg: Ông Võ Văn Hưng, thứ trưởng bộ Nông nghiệp và Môi trường phát biểu chỉ đạo hội nghị trước khi bế mạc